از آن‌جا كه دوره‌ي ابتدايي از اركان اصلي هر نظام آموزشي به شمار مي‌آيد، معلّمان اين دوره بايد از اطلاعات و مهارت‌هاي لازم برخوردار باشند. طرح آموزشي پيش‌رو، نمونه‌اي است از تعليم يكي از مفاهيم عمده رياضي، يعني جدول ضرب، كه براساس هوش تجسّمي بنا نهاده شده است.
معلّم عاملي نيست كه فقط به بچّه‌ها ياد بدهد؛ بلكه عاملي است كه بايد سبب شود تا بچه‌ها از سر شوق بياموزند. ياد بگيرند آنچه را كه بايد فراگيرند، تا بهتر، سريعتر و شادمانه‌تر رشد كنند و باليده شوند.
بهترين ياد گرفتن وقتي اتفاق مي‌افتد كه ياد دهنده (معلّم) با راهنمايي كوتاه و مختصر،يادگيرندگان (دانش‌آموزان) را رها كند تا خودشان ياد بگيرند؛ بگذارد با توانمندي‌هايي كه دارند، پنجه نرم كنند؛ به تجربه‌هاي فردي يا گروهي بپردازند؛ خودشان را پيدا كنند و سرانجام به "خود باوري" برسند؛ نه به "معلّم باوري". هدايت به خود باوري و خود يادگيري،جوهر هنر معلّمي است.
رساندن يادگيرندگان به مرز "خود باوري" و "خود يادگيري" آنها را وا مي‌دارد كه تكاپو كنند، تجربه كنند، جست‌جو كنند و به مطالعه بپردازند تا آنچه را كه مي خواهند يا دوست دارند و برايشان جذابيّت دارد، بياموزند. رسيدن به اين مرز، آغاز تشنگي براي يادگرفتن است.
هرگاه بتوانيم يادگيرندگان را تشنه‌ي يادگرفتن كنيم، هنر ياد دادن براي ياد گرفتن در حرفه‌مندي‌ها و هنرمندي‌هايمان نمايان شده است.
پروفسور " ان.ال.گيج" در كتاب پر مغز خود مي‌گويد: " يقيناً هيچ فردي غير از معلّم نمي‌تواند تأثير بيشتري در آنچه در
مدرسه‌هاي ما مي‌گذارد، داشته باشد". گفته‌ي وي اين معنا را به ذهن متبادر مي‌كند كه معلّم، قدرت درمان جادويي دارد؛ چون كاري كه او مي‌كند، از عهده‌ي هيچ‌كس ديگر برنمي‌آيد.
چهارستون آموزش و پرورش در گزارش كميسيون بين‌المللي آموزش و پرورش براي قرن بيست و يكم، اين‌طور عنوان شده است : يادگيري براي دانستن، يادگيري براي انجام دادن، يادگيري براي زيستن و يادگيري براي باهم زيستن.
پس راست خواهد بود كه بگوييم :
اگر پرورش شهروندان خوب مي‌خواهيم، بايد به معلّم رجوع كنيم، راه دومي وجود ندارد.
اگر كالايي به نام همبستگي و يكپارچگي ملّي و در سطحي برتر، فراملّي (جهاني) مي‌جوييم، بايد از معلّم خريداري كنيم.
اگر ميل به همزيستي سالم و رفتارهاي هنجار در اجتماع داريم، بايد معلّم را دريابيم و به او بها بدهيم.
اگر بخواهيم كنيم.همگام تغييرات سريع جهاني پيش برويم و به درمان تنش‌هاي موجود اجتماعي بپردازيم، بايد به مطب معلّم برويم و نسخه‌هاي شفابخش او را قبول كنيم.
تدريس خوب، يادگيري فعّال
فرآيند تدريس همواره با مفاهيمي از قبيل فراگير و يادگيري همراه مي‌شود. يادگيري هدف اصلي تدريس است و معلّم مهم‌ترين نقش را در رسيدن به اين هدف ايفا مي‌كند. نخستين تعريف تدريس خوب "ايجاد شرايط براي بهبود"تدريس است. چهارچوب تدريس، مجموعه‌اي پژوهش محور از اجزاي آموزش است كه در چشم اندازي سودمند از يادگيري و تدريس مطرح شده است.
رهبري آموزشي
در مديريّت يادگيري، آگاهي نسبت به اعتماد خود و عزّت نفس يادگيرنده، حائز اهميّت است. در بسياري از روش‌ها يادگيري نامحسوس است. لازم است به فراگيرندگان كمك كنيم نسبت به آنچه شناخت دارند و آنچه شناخت ندارند آگاه شوند.
ما سعي نمي‌كنيم ظرفيت يا حافظه را به كودك درس بدهيم، بلكه قابليّت هاي ذاتي ذهن اورا به كمك تمرين، تجربه، ادراك و كنترل شخصي شكل مي دهيم.
براي اينكه چنين رفتاري از دانش‌آموزان مشاهد كنيم، شناخت قابليّت‌ها، توانايي‌ها و هوش‌هاي غالب آنان بسيار مهم است. آشنايي با تئوري هوش‌هاي هشت‌گانه (نك:ادامه‌ي مقاله) بر اساس تفاوت‌هاي دانش‌آموزان و طراحي برنامه‌ي درسي مناسب براي هر استعداد، راه را براي رسيدن به نتيجه‌ي مطلوب هموارتر مي‌كند.اگر معلّمان با ويژگي‌هاي هوش‌چندگانه آشنا شوند، مي‌توانند به دانش‌آموزان كمك كنند تا سر نخي از هوش غالب خود پيدا كنند.
هوش‌هاي چندگانه (هشت‌گانه) و مهارت هاي شناختي
تئوري MI2، شرايط را براي درك مهارت‌هاي شناختي دانش‌آموزان فراهم مي‌كند. هوش‌هاي هشت‌گانه در اين مدل، خود، به عنوان توانايي‌هاي شناختي محسوب مي‌شوند. در اين ارتباط، مطالعه‌ي دقيق نحوه‌ي كاركرد اين تئوري روي مطالبي كه اغلب توسط آموزگاران و با حمايت از روش شناختي يادگيري تاكيد مي‌شود، بسيار مفيد و مؤثر خواهد بود. از جمله‌ي اين روش‌ها، مي‌توان به حافظه، حلّ مسائل و ساير اشكال تفكّر اشاره كرد.
حافظه
هوواردگاردنر، حافظه را خاص مقولات هوشي مي‌داند. به اعتقاد وي، تا زماني كه يك مقوله‌ي هوشي مشخّص نشده‌است، نمي‌توان حافظه را "خوب" يا "بد" دانست.اين نظريه عنوان مي‌كند، دانش‌آموزي كه "حافظه‌ي ضعيفي" دارد ممكن است تنها در يك يا دو مقوله‌ي هوشي حافظه‌ي ضعيفي داشته باشد. با اين حال، مشكل اين دسته از دانش‌آموزان، ضعف حافظه‌ي آنان در يك يا دو مقوله‌ي هوشي است كه در كلاس درس، تأكيد فراواني روي آنها شده است. (هوش زباني- كلامي و هوش رياضي– منطقي).
بنابراين براي حل اين مشكل بايد به دانش‌آموزان كمك كرد تا به حافظه‌هاي " قوي " خود در ساير مقولات هوشي دست‌يابند(براي مثال : هوش موسيقيايي، تجسّمي و بدني– حركتي).
روش‌هاي تقويت حافظه يا كارهايي كه مستلزم حفظ كردن مطالب است، بايد به شيوه‌اي تدريس شود كه تمام هشت "حافظه" را به فعاليّت وادارد.
وظيفه‌ي آموزگار، ياري رساندن به دانش‌آموز براي مرتبط ساختن مطالب آموزشي با مؤلفه‌هاي مقولات هوشي مختلف است. پس از اينكه دانش‌آموزان در معرض عوامل تقويت حافظه، از هشت مقوله‌ي هوشي مختلف، قرار گرفتند، آن‌گاه قادر خواهند بود تا از ميان شيوه‌هاي موجود، آن را كه از كارايي بيشتر برخوردار بوده و قادر است از آن به طور مستقل در مطالعات فردي خود استفاده كنند، برگزينند.
MI آموزشهاي خاص
تئوري هوش هاي هشت‌گانه كاربرد‌هاي وسيعي در آموزشهاي خاص دارد. اين تئوري با تكيه بر طيف گسترده‌تري از توانايي‌ها، ناتواني‌ها يا نقص‌ها، در بافت وسيع تري قرار مي‌گيرد. آموزگاران با به‌كار گيري اين تئوري، به عنوان نوعي پس زمينه قادر خواهند بود تا دانش‌آموزاني را كه در استفاده از برخي هوش‌ها ضعف‌هايي دارند، با تكيه بر ساير هوش‌ها توانايي فراگيري همه جانبه را داشته باشند. MI در ايجاد برنامه هاي آموزشي فردي
تئوري MI كاملاً خود را وقف ايجاد راهكارهاي تدريس در برنامه‌هاي آموزشي فردي مي‌كند، اين برنامه‌هاي آموزشي به عنوان بخشي از فرآيند تحقق آموزش خاص هر دانش‌آموز تلقّي مي شود. اين تئوري به ويژه در كمك به معلّمان براي شناسايي نقاط قوّت و شيوه‌ي يادگيري دلخواه دانش‌آموزان بسيار مؤثر است؛ از اين اطلاعات مي‌توان به عنوان مبنايي براي انتخاب عوامل مناسبي كه بايد در برنامه‌هاي آموزش فردي گنجانيده شود، استفاده كرد.
1. طرح پیشنهادی آموزش ضرب :
ضرب به عنوان یکی از مبحث های ریاضی پایه سوم مطرح است و یادگیری آن توسط دانش آموزان حائز اهمیت است به طوری که اگر دانش آموزان مفهوم آن را خوب نیاموزند در بحث های بعدی با مشکل مواجه خواهند شد در ابتدای کار سعی می کنیم که مطالب ریاضی با شعر و داستان و بازی و با ساختن ماکت ها ، شکل ها و احجام مختلف هندسی و ... به طور مجسم و نیمه مجسم تدریس شود ، در مورد مفهوم ضرب سعی شده هر هفته یک ستون از ضرب تدریس و شروع تدریس هم از ستون شماره 2 یعنی ضرب عدد 2 در اعداد یک رقمی باشد ؛ ابتدا دانش آموزان گروه بندی می شوند و به وسیله دسته بندی کردن اسباب بازی ها و یا دسته بندی کردن اشیایی که هر گروه در اختیار دارد مفهوم ضرب آموخته می شود ، سپس با کشیدن شکل های مختلف در دفتر نقاشی و دسته بندی کردن آن ها برای آن ضرب می نویسند ، برای تکرار جدول ضرب از اسامی دانش آموزان کمک می گیریم ، مثلا ستون 2 را تدریس می کنیم ، نفر اول دفتر کلاس دو ضربدر یک (2×1) می باشد و نفر دوم (2×2)و روی کارت عبارت ضرب و پشت کارت شکل ضرب مربوطه کشیده می شود و به دانش آموز می دهیم ، به این ترتیب همه دانش آموزان یک ضرب داشته و آن را تا پایان هفته روی سینه خود نصب می کنند و ما دانش آموزان را با ضرب نوشته شده بر روی کارتشان صدا می زنیم
بازی ضرب در کلاس
برای بازی ضرب به این صورت می توانیم عمل کنیم : از گروهی که ضرب 2 متعلق به آنهاست می پرسیم (2×2؟) فردی که به نام دو دو تا است بلند می شود و می گوید 4 تا و بعد یکی دیگر از دانش آموزان می گوید چرا 4 تا ؟ معلم می پرسد پس چند تا ؟ دانش آموز می گوید (3×2؟) نفر بعدی که نام او این ضرب است بلند می شود ،و به همین ترتیب ادامه می یابد .( این بازی بر اساس بازی یک مرغ دارم روزی چند تا تخم مرغ می گذارد طراحی شده است و فرایند دقت شنیداری را تقویت می کند )
2 .روش تدریس پیشنهادی برای آموزش ضرب :
گام اول آموزش ضرب، با شناخت و یادگیری مفهوم ضرب آغاز می شود. چگونه این مفهوم را آموزش بدهیم و چه روش هایی به کار ببریم حکایتی جدا از آموزش ضرب دارد.
نکته دیگری که باید متذکر شوم پرهیز از عجله در آموزش ضرب می باشد. اجبار برای حفظ سریع جدول ضرب یکی از اشتباهات بزرگ یک معلم می تواند باشد. اگر مدت زمان زیادی در این چند صفحه ریاضی صرف می کنید و نگران بودجه بندی کتاب هستید، مطمئن باشید که با آموزش صحیح این مرحله در آینده صفحات 55 تا 58 و 65 تا 71 و 91 تا 105 به سرعت پیش خواهید رفت و جبران عقب ماندگی خواهد شد.
همانطوریکه همکاران محترم پایه سوم ابتدایی می دانند، پایه ریزی جدول ضرب از کلاس دوم آغاز می شود. در اواخر کتاب ریاضی پایه دوم بخشی به نام مفهوم ضرب وجود دارد.
آنچه بنده برای آموزش این کار انجام داده ام دو درخواست از اولیا و دانش آموزان بوده است؛ اولا تهیه یک دفتر 40 برگ ساده و 45 عدد خلال دندان یا یک بسته کبریت ( بسیار کم هزینه و قابل دسترس )
در مورد روش تدریس ضرب باید خدمتتان عرض کنم که قبل از آموزش ضرب اعداد، باید مدتی به آموزش مفهوم ضرب بپردازیم. شاید یک هفته یا بیشتر ( با توجه به استعداد بچه های کلاس). برای بیان مفهوم ضرب وقت نیاز است. بهتر است از بچه ها بخواهید تا یک دفتر 40 برگ بردارند و فقط و فقط مختص ضرب باشد و وسایل مورد نیاز دیگر البته باز به سلیقه و امکانات بر می گردد، مثلاً آوردن خلال دندان یا کبریت حدود 45 عدد می باشد. در این مدت چند روزه آموزش مفهوم، کلاً کتاب درسی را فراموش کنید.
اولین مرحله، آموزش مجسم عبارت های ضرب می باشد. بهتر است عبارت ها را روی تخته بنویسید و از بچه ها بخواهید تا روی میز خود با توجه به عبارت گفته شده، خلال دندان ها را دسته بندی کنند. این عمل چندین بار و چندین زنگ ادامه پیدا کند. البته در چند جلسه اول عبارت اول ضرب مثلاً " سه دسته ی دوتایی " را تمرین کنید. بعد از پشت سر گذاشتن این مرحله برای امتحان بچه بخواهید تا پای تخته بیایند و با وسایلی که در اختیارشان قرار می دهید بسته های مورد نظر شما را درست کنند. این عمل حتی می تواند به شکل گروهی و مسابقه برگزار شود. بعد از یادگیری عبارت اول و تمرین کافی، نوبت به عبارت کوتاه ضرب مثلاً " سه دوتا " می رسد. این مرحله هم تمرین و تکرار شود و به شکل مجسم انجام گیرد. بعد از تمرین دو عبارت ، ربط آن ها به هم برای بچه ها گفته شده و دو عبارت در کنار هم تمرین شود.
مرحله دوم آموزش مرحله نیمه مجسم می باشد. از بچه ها بخواهید تا دفتر ضرب خود را باز کنند و یک صفحه را به چهار یا شش قسمت تقسیم کنند. حالا بخواهید تا در بالای هر خانه عبارتی را که شما می گویید بنویسند. حالا بخواهید تا برای عبارت های گفته شده شکل بکشند. بعد از مدتی تمرین، یک عبارت را بگویید و از بچه ها بخواهید تا عبارت دوم را بنویسند و شکل بکشند. به این ترتیب دانش آموزان به راحتی و بدون هر گونه فشاری با مفهوم ضرب آشنا می شوند.
حال بچه ها می توانند تمرینات کتاب ریاضی را بنویسند. باز کتاب ریاضی بسته می شود و نوبت به نوشتن عبارت ضرب و حاصل ضرب به صورت عبارت فارسی می رسد. مثلا " سه بسته دوتایی می شود شش تا" یا " سه دو تا می شود شش تا ". باز استفاده از چوب کبریت در مرحله اول قرار دارد از بچه ها بخواهید تا بسته های مورد نظر را درست کنند و حاصل آن را نیز بیان کنند. این عمل در دفتر ضرب نیز انجام می شود. بعد از تمرین های کافی صفحه های 45 و 46 به راحتی توسط بچه ها نوشته خواهد شد.
در بین تمرین های دسته بندی می توانید برای اینکه تنوعی صورت گیرد و بچه ها زیاد خسته نشوند، صفحه های دیگر را هم تدریس کنید ولی تمرین دسته بندی ها و ضرب ها را کنار نگذارید.
حال که دانش آموزان با مفهوم ضرب آشنا شدند و فهمیدند که همیشه در ضرب و عبارت ضرب، عدد اول نشان دهنده دسته یا بسته و عدد دوم نشان دهنده اشیا داخل بسته است، نوبت به معرفی علامت ضرب می رسد. این معرفی هم بهتر است با اشاره به معرفی جمع و تفریق در کلاس اول آغاز شود. به بچه ها می گوییم یادتان است که در کلاس اول خواندید که مثلاً " سه با دو می شود پنج " و بعداً به زبان ریاضی به جای " با " علامت " + " را گذاشتیم و به جای " می شود " علامت " = " را و در تفریق هم می نوشتیم " سه از چهار می شود یک " و بعداّ به جای " از " علامت " – " گذاشتیم. حالا هم به جای عبارت مثلاً " سه دو تا می شود شش تا " به جای " تا " علامت " × " می گذاریم و همیشه عدد اول نشان دهنده دسته یا بسته و عدد دوم نشان دهنده اشیا داخل بسته است.
با معرفی علامت ضرب و عبارت ریاضی ضرب کار اصلی شروع می شود و در این مرحله روش مختلفی که وجود دارد می توان به کار برد. اولاً بهتر است همانند جدول الفبای کلاس اول یک جدول خالی درست کنیم ( یا روی مقوا بکشیم یا جدول جیبی درست کنیم ) و در جلوی کلاس نصب کنیم. یک جدول خالی هم می توان در اندازه مثلاً 10 در 10 سانتیمتر طراحی کرد و روی برچسب های A4 سفید که در بازار موجود است کپی کرد و در ابتدا و یا انتهای کتاب ریاضی بچه ها چسباند. حال هر ضربی که آموزش می دهیم ما در جدول بزرگ و بچه ها در جدول خودشان خواهند نوشت.
آموزش جدول ضرب فقط با 36 عمليات
اين برنامه آسان 36 عمل رياضي توسط نانسي مايرز طراحي شده است،. نكته شايان ذكر اينكه وي در آموزش دانش آموزان داراي ناتواني هاي يادگيري، 23 سال تجربه دارد، ميزان موفقيت دانش آموزان در استفاده از اين برنامه خارق العاده بوده است.
نموداررا در زير ملاحظه كنيد 2 2 2 2 2 2 2 2
×2 ×3 ×4 ×5 ×6 ×7 ×8 ×9
3 3 3 3 3 3 3
×3 ×4 ×5 ×6 ×7 ×8 ×9
4 4 4 4 4 4
×4 ×5 ×6 ×7 ×8 ×9
5 5 5 5 5
×5 ×6 ×7 ×8 ×9
6 6 6 6
×6 ×7 ×8 ×9
7 7 7
×7 ×8 ×9
8 8
×8 ×9
9
×9
یا به شیوه ی دیگر
|
2x2=4
|
2x3=6
|
3x4=12
|
4x5=20
|
5x6=30
|
6x7=42
|
7x8=56
|
8x9=72
|
|
3x3=9
|
2x4=8
|
3x5=15
|
4x6=24
|
5x7=35
|
6x8=48
|
7x9=63
|
|
|
4x4=16
|
2x5=10
|
3x6=18
|
4x7=28
|
5x8=40
|
6x9=54
|
|
|
|
5x5=25
|
2x6=12
|
3x7=21
|
4x8=32
|
5x9=45
|
|
|
|
|
6x6=36
|
2x7=14
|
3x8=24
|
4x9=36
|
|
|
|
|
|
7x7=49
|
2x8=16
|
3x9=27
|
|
|
|
|
|
|
8x8=64
|
2x9=18
|
|
|
|
|
|
|
|
9x9=81
|
|
|
|
|
|
|
|
در آموزش اين برنامه تمام عمليات مربوط به يك ها و صفرها را حذف مي كنیم (در يك جلسه كوتاه تقويتي، عمليات صفر و يك براي مثال 0=1× 0 و 1=1× 1 را تدريس مي كنیم) در ضمن جدول ضرب ده تايي تدريس نمي كنیم زيرا دانش آموزان در سال هاي اوليه يادگيري با شمارش ده تايي آن را فرا گرفته اند. (... و 30 و 20 و 10) وانگهي عمليات مشابه را (6=3×2 و 6=2×3) آموزش نمي دهیم زيرا همان طور كه عمليات را بدون اعمال مشابه مرتب مي كنيد، با انجام عمليات كمتر هر سطر را به خاطر مي سپاريد، سرانجام جدول ضرب (عدد) نه را با يك عمل به پايان مي رسانيد. (يعني در مجموع آموزش با 36 عمل انجام مي گيرد)
ترفند اين برنامه اين است . همان طور كه عمليات را از يك طرف جدول به طرف ديگر انجام داده و پيش مي رويد در عين حال عمليات را از بالا به پايين تنظيم مي كنيد.
زماني كه دانش آموزان شروع به يادگيري جدول ضرب مي كنند برگه حاوي 36 عمليات را روزانه به آنها مي دهم تا پر كنند. تقريباً در هفته اول برگه جدول ضرب را همراه با پاسخ ها در اختيار دانش آموزان قرار مي دهیم تا خود را بيازمايند در صورت نياز به برگه پاسخ مراجعه كنند. در واقع دانش آموزان قطعاً مي توانند جدول ضرب را تا پايان هفته دوم به طور كامل پر كنند. سپس از اين جدول براي تكميل عمليات ضرب دو رقمي در يك رقمي استفاده مي كنند. هنگامي كه جدول ضرب 100 عملياتي را كه حفظ كردن آن معمولاً ضروري است به دانش آموزان نشان بدهيد و سپس جدول ضرب 36 عملياتي را نشان دهيد درچهره آنان مي توانيد رغبت و تمايل يادگيري عمليات آسان تر را ببينيد. ميزان ناكامي كمتر مي شود و دانش آموزان از هوش خود در يادگيري رياضي متحير مي شوند.
ویژگیهای این روش:
1-اسانترین ضرب هادرستون اول قراردارندهمین ویژگی عامل مهمی درایجادانگیزه واعتمادبه نفس دانش اموزمیباشد.
2-هرستون نسبت به ستون ماقبل خودیك عامل ضرب كمتردارد.
3-ستونهاازاسان به مشكل طراحی شده اند كه هرستون اگرچه مشكلتر ازستون قبل است اما تعداد ضرب هاكمتر است .
4-همه جا دردسترس وقابل استفاده است.
5-فراگیری این جدول به زمان كمتری نیازدارد.
6-استرس واضطراب درمقایسه باجدول موجوددركتاب درسی تاحدزیادی كاهش میابد.
7-فرایندجابجایی به صورت ذهنی توسط دانش اموزانجام میگیرد.
8-اموزش یك عدددرصفرویك عدددریك به صورت كلی بیان میشود.
آموزش ضرب اعداد 5 به بالا با استفاده از انگشتان دست
ابتدا بعد از معرفی نماد های ضرب به فراگیر می گوییم که دو دستان خود را به جای دو نماد ضرب در نظر گرفته و چنانچه عدد نماد از 5 یعنی تعداد انگشتان دست بیشتر بود هر چند که بیشتر بود به تعداد آن از انگشتان یک دست می خوابانیم ، سپس عدد نماد بعدی را نیز به همین صورت با دست دیگر انجام می دهیم ، سپس قراردادی با آنها می بندیم و می گوییم تعداد انگشتان خوابیده در هر دست به عنوان دسته های ده تایی خواهند بود که با هم جمع می شوند و رقم دهگان ضرب را تشکیل می دهند و تعداد انگشتان بالا گرفته شده نشان دهنده ی یکی ها بوده و آن ها را در هم ضرب می کنیم و حاصل را با دسته های ده تایی ذخیره شده جمع می کنیم و حاصل ضرب بدست می آید .مثال دست چپ حکم عدد هفت و دست راست حکم عدد نه را دارند (63= 9*7) حال می گوییم عدد 7 دوتا بیش تر از انگشتان یک دست است ، پس دوتا از انگشتان دست چپ را می خوابانیم و سه تای آن به سمت بالا خواهد بود و سپس عدد نه 4 تا بیشتر از 5 است سپس 4 تا از انگشتان دست راست را می خوابانیم و یکی از آن به سمت بالا می ماند ، سپس دو انگشت دست چپ و 4 انگشت دست راست خوایده اند که می شود 6 دسته ده تایی یعنی 60 سپس عدد 3را در یک ضرب می کنیم می شود 3 (انگشت های ایستاده ) در نهایت 60 به اضافه 3 می شود 63
آموزش ضرب با استفاده از انگشتان
شاید شما از آن دسته والدینی باشید که دوست دارید فرزندتان جدول ضرب اعداد را قبل از رفتن به مدرسه بیاموزد . گاهی اوقات که کودک شما از حوصله کافی برخوردار باشد بسیار با موفقیت عمل می کنید و گاهی اوقات هم کاملا بالعکس . مراحل ساده ی زیر را پیگیری کنید تا فقط در عرض دو دقیقه ضرب اعداد یک تا ده را در عدد ۹ به فرزندتان آموزش دهید
حتی من آموزگار هم در کلاس درسم برای شاگردان کلاس دومیم از این روش استفاده نموده ام و نتیجه خوبی گرفته ام . از این رو تصمیم گرفتم تا این روش تدریس ساده و دوست داشتنی را در این خانه قرار دهم تا شما هم با استفاده از آن در فرزندتان انگیزه لازم برای یادگیری جدول ضرب اعداد را ایجاد کنید . مواد مورد نیاز برای این آموزش فقط ده انگشتان دست است .
من برای این آموزش دو ضرب ۹ × ۵ و ۹ ×۷ را به عنوان مثال برگزیده ام .
برای ضرب ۹ × ۵ به این ترتیب عمل کنید:
ابتدا کف هر دو دست فرزندتان را به دستانتان بچسبانید و از او بخواهید که از سمت چپ یکی یکی انگشتانش را به ترتیب شمارش کند . خب مسلما اولین انگشت شمارشی فرزندتان انگشت کوچک دست چپ می باشد و آخرین انگشت یعنی دهمین آن ، انگشت کوچک دست راست .
حالا با توجه به ضرب که باید نه را در پنج ضرب کنید ، از سمت چپ پنج انگشت دست را به ترتیب شمارش کنید . وقتی به انگشت پنجم رسیدید آن انگشت را بخوابانید .
حالا با در نظر گرفتن جدول ارزش مکانی اعداد که یکان در سمت راست و دهگان در سمت چپ آن قرار می گیرد ، انگشتان سمت چپ انگشت خوابیده ، دهگان و انگشتان سمت راست انگشت پنجم نقش یکان را دارد . بنابراین در سمت چپ چهار انگشت یعنی چهل و در سمت راست پنج انگشت داریم . از این رو که ۴۵ = ۵ + ۴۰ پس حاصل ضرب عدد ۹ × ۵ می شود ۴۵ ، یعنی ۴۵ = ۹ × ۵ .
به یک مثال دیگر توجه کنید:
برای ضرب ۹ ×۷ کف دست را رو به جلو نگهدارید . از سمت چپ انگشتان را به ترتیب شمارش کنید تا به انگشت هفتم برسید . سپس آن را بخوابانید .
در سمت چپ انگشت هفتم ، شش انگشت باز یعنی شصت و در سمت راست آن سه انگشت باز وجود دارد . پس ۶۳ = ۳ +۶۰ . بنابراین ۶۳ = ۹ ×۷ .
پس از انجام مکرر این بازی در مدت زمان بسیار کوتاهی فرزندتان می تواند به صورت باور نکردنی به سوالات شما در این زمینه بازخورد ذهنی مناسب ارائه دهد .
در مقطع ابتدایی آموزش ضرب اعداد در پایه سوم به صورت حرفه ای آغاز می شود و در پایان کتاب سال دوم ابتدایی به صورت خیلی اندک برای این مهم زمینه سازی صورت گرفته است .
خلاقيّت بر اساس هوش تجسمی در آموزش جدول ضرب
در كلاس رياضي سوم سعي شد تا در آموزش مفاهيم رياضي وجدول ضرب،بر طبق روش MI،تمام هوش هاي دانش آموزان در نظر گرفته شود:از دانش آموزانی که درهوش تجسمي خلاقيّت بیشتری دارندد می خواهیم که ضرب 7 و 8 و 9 را كه در آنها اشكال بيشتري وجود داردبا استفاده از نقاشي ارائه دهند كه خوشبختانه اين روش نتيجه‌ي مطلوبي دارد و دانش آموزان را را در يادگيري جدول ضرب تشويق می کند و خستگي حاصل از يادگيري او با كمك هوش تجسّمي به شادابي و شيريني آموزش تبديل می شود
منابع
اینترنت
مجلات تعلیم وتربیت استثنایی
مجلاش رشد آموزش ابتدایی
